Τίτλος: Antichrist
Ελληνικός τίτλος: Αντίχριστος
Έτος παραγωγής: 2009
Σκηνοθεσία: Lars von Trier
Σενάριο: Lars von Trier
Ηθοποιοί: Willem Dafoe, Charlotte Gainsbourg, Storm Acheche Sahlstrøm…
Πρωτότυπη μουσική: Kristian Eidnes Andersen
Διάρκεια: 108΄
imdb
Υπόθεση
Ένα ζευγάρι πηγαίνει σε ένα καταφύγιο μέσα στην φύση για να επουλώσει ένα βαθύ ψυχικό τραύμα. Μόνο που εκεί η σχέση τους θα δοκιμαστεί ακόμα πιο σκληρά.
Άποψη
Ένα δράμα με σκληρές σκηνές κι αλληγορικές προεκτάσεις.
Άλλη μια ιδιαίτερη ταινία από έναν ιδιαίτερο σκηνοθέτη. Ο Λαρς Φον Τρίερ γύρισε τον "Αντίχριστο" σε μια περίοδο που έπασχε από βαθιά κατάθλιψη κι έψαχνε μέσα από την εργασία μια διέξοδο. Όπως έχει πει ο ίδιος1, δεν είχε καν την δύναμη να σηκώσει την κάμερα και στις λίγες φορές που το κάνει τα πλάνα δεν είναι σταθερά επειδή έτρεμε το χέρι του.
Το ξεκίνημα καθηλωτικό: ένας ασπρόμαυρος πρόλογος με αυτοτέλεια, ντυμένος με το "Lascia ch'io pianga" από τον Ρινάλντο τού Χέντελ. Έπειτα η ταινία μπαίνει σε χαμηλούς ευρωπαϊκούς ρυθμούς, όμως κάπου στο 70' η αφήγηση παίρνει την σκληρή κι "άρρωστη" τροπή που περιμένει κανείς από τον συγκεκριμένο σκηνοθέτη.
Η ταινία είναι, βεβαία, αυστηρώς ακατάλληλη για ανηλίκους αλλά και για κάμποσους ενηλίκους κι όχι τόσο για την γύμνια των ερωτικών μελών όσο για την αποτρόπαια και καταπιεστική βία και για παράδειγμα παρακολουθούμε, μεταξύ άλλων, μια αυτο-κλειτοριδεκτομή σε γκρο πλαν.
Δεν χρειάζονται πάρα πολλά για να καταλάβει κανείς πως η ιστορία ενέχει συμβολισμούς αφού έχουμε έναν άντρα και μια γυναίκα σε ένα δάσος που λέγεται Εδέμ. Η αρχική ιδέα της ταινίας ήταν, κατά τον σκηνοθέτη, η παραδοχή πως η Γη είναι πλασμένη διαβολικά2 κι εξού, μάλλον, κι ο κάπως παράξενος τίτλος. Πράγματα που κάνουν μια συζήτηση και ανάλυση ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα.
Παραθέτω ένα απόσπασμα από συνέντευξη3 που ίσως βοηθά στην ερμηνεία της ταινίας:
[…] το όλο πράγμα προέρχεται από ένα πείραμα που έλαβε χώρα πριν πολύ καιρό. Ζητήθηκε σε ανθρώπους να διαλέξουν από όλον τον κόσμο το μέρος όπου δεν θα φοβόνταν καθόλου, και η απάντηση ήταν μια λίμνη μέσ’ στο δάσος με ελάφια […] κι έπειτα είδα ένα φιλμ για το αυθεντικό δάσος στην Ευρώπη, και το χαρακτηριστικό αυτού το ρομαντικού δάσους είναι πως εκεί υπάρχει ο μεγαλύτερος πόνος και τα βάσανα και η πάλη γιατί πολλά είδη θέλουν να ζήσουν σ’ αυτό το μέρος και παλεύουν και πεθαίνουν συνεχώς. Έτσι μου φάνηκε ενδιαφέρουσα η ιδέα πως το μέρος που μας φαίνεται εξαιρετικά εφησυχαστικό είναι στην πραγματικότητα εκεί που συμβαίνει η μεγάλη πάλη κι ο πόνος.
Είναι κάπως αμφίβολο, πάντως, αν και ο ίδιος ο σκηνοθέτης έχει μια πλήρη ερμηνεία της ταινίας που παραδίδει. Όπως είπε σε μια άλλη συνέντευξη:
Στην πραγματικότητα είμαι το λάθος άτομο για να το ρωτήσετε τί σημαίνει η ταινία ή γιατί είναι όπως είναι. Είναι λίγο σαν να ρωτάει κάποιος το κοτόπουλο σχετικά με την κοτόσουπα.4
Ο μισογυνισμός, η βίαιη φύση τού ανθρώπου, το γενικότερο αίσθημα ενοχής που κυριαρχεί στον Χριστιανισμό, αλλά και ειδικότερα αυτό για την λίμπιντο και την ερωτική πράξη γίνονται μια παρέλαση στο σκληρό της μεγαλείο.
Μια ταινία για ανθεκτικούς θεατές, που μπορεί να σοκάρει.
Τρέιλερ
1 συνέντευξη με τον David Jenkins, TimeOut London
2 συνέντευξη με τον Benjamin Meade, Κοπενχάγη 2009
3 συνέντευξη με την Virginie Sélavy, 3 Ιουλίου 2009, Electric Sheep magazine
4 συνέντευξη με τον Sean O'Hagan, 12 Ιουλίου 2009, The Observer
