Περί παλιού, καλού ελληνικού σινεμά

[Ίζι]

Πριν λίγο καιρό έπεσα σε μια ταινία που είχα δει δεκάδες φορές μικρή, το "Χτυποκάρδια στο Θρανίο". Σχεδόν έπαθα σοκ με την ταινία αυτή της δεκαετίας του '60 και τον ακραίο φαλλοκρατισμό της που, λόγω... κλασικότητας, συγκαταλέγεται στις πιο αγαπημένες ταινίες του λαού μας.

Στην ταινία, η μαθήτρια Αλίκη Βουγιουκλάκη σταματά το σχολείο επειδή παντρεύεται (!), κι όταν αισθάνεται την ανάγκη να επιστρέψει σ' αυτό και να πάρει το απολυτήριό της το κρύβει από τον σύζυγό της (!!) ενώ στο τέλος (άντε ας το βάλω σε πλοκή αν και δεν νομίζω ότι χρειάζεται)

εγκαταλείπει ξανά το όνειρο της αποφοίτησης λόγω εγκυμοσύνης (!!!)

.

Τελευταία έχω την αίσθηση ότι ο παλιός ελληνικός κινηματογράφος είναι αρκετά υπερτιμημένος. Βρίσκω ότι οι κωμωδίες έχουν συχνά ένα χιούμορ παιδαριώδες και ενοχλητικό, ενώ πολλά απ' τα δράματα είναι τόσο υπερβολικά που καταντούν γελοία. Η γυναίκες είναι υποταγμένες στους άντρες και τους πατεράδες τους, και αν δεν είναι το μετανιώνουν, οι ηθικοπλαστικές κορώνες αφθονούν, οι ομοφυλόφιλοι διακωμωδούνται σκληρά, η παρθενιά, ο γάμος, η οικογένεια εξυμνούνται και οι εναλλακτικοί τρόποι ζωής καταδικάζονται και τιμωρούνται απ' τον σεναριογράφο.

Καταλαβαίνω ότι οι ταινίες αυτές αντανακλούν την ελληνική πραγματικότητα της εποχής, όμως εμείς γιατί τις αγαπάμε ακόμα τόσο;

Μην παρεξηγηθώ, υπάρχουν ελληνικές ταινίες που λατρεύω, ιδιαίτερα αυτές του Τζαβέλλα, κάποιες κωμωδίες του Βέγγου κ.ο.κ. Μεγάλωσα πιστεύοντας ότι λατρεύω το "παλιό, καλό ελληνικό σινεμά". Πολύ πρόσφατα άρχισα να συνειδητοποιώ ότι μάλλον δεν το λατρεύω και τόσο - κι ότι τελικά ξεχωρίζω ορισμένα διαμάντια μέσα σε σωρούς σκουπιδιών.

Η γνώμη σας;

[Κόρτο Μαλτέζε]

Ενδιαφέρον θέμα. Εννοείται ότι οι απόψεις που θ' αναφέρω παρακάτω είναι προσωπικές.

1. Ακούμε συχνά πυκνά και από διάφορες πηγές την φράση η χρυσή εποχή του ελληνικού κινηματογράφου με διάφορες έννοιες. Για εμένα η χρυσή εποχή (ή η χρυσή δεκαετία) του Ε.Κ. 1960-1970 (στενή θεώρηση) ή 1955-1975 (φαρδιά -έως ξεχειλωμένη, ειδικά προς το ανώτερο όριο-) είναι μια εποχή κατά την οποία το κοινό επισκέπτεται μαζικά τον κινηματογράφο (ενίοτε, ειδικά στα χωριά και ο κινηματογράφος επισκέπτεται το κοινό), πρώτη στις προτιμήσεις είναι η ελληνική παραγωγή, η οποία αφού μαζεύει χρήμα αυξάνει τον όγκο της παραγωγής οπότε από 15-20 ταινίες τον χρόνο στα μέσα της δεκαετίας του 1950 φτάνουμε στις 80-100, ίσως και περισσότερες στα τέλη της δεκαετίας του 1960. Η επικράτηση της τηλεόρασης στις αρχές της δεκαετίας του 1970 ρίχνει τα εισιτήρια=> ρίχνει τον όγκο της παραγωγής ενώ οι επιχειρηματίες στρέφονται στην τηλεόραση και αργότερα στο βίντεο πριν καταλήξουν στην ιδιωτική τηλεόραση (και να έχουμε την χρυσή εποχή του βίντεο και την χρυσή εποχή της τηλεόρασης, αλλά αυτά είναι άλλη ιστορία). Είναι χρυσή εποχή γιατί το προϊόν πουλούσε και οι εργαζόμενοι στον κλάδο είχαν δουλειά και έβγαζαν καλά λεφτά. Δεν έχει σε τίποτα να κάνει με την ποιότητα του προϊόντος.

2. Η μαζική κατανάλωση ελληνικού κινηματογράφου οδηγεί στην μαζική παραγωγή ελληνικών ταινιών. Οι βασικοί παραγωγοί-σεναριογράφοι-σκηνοθέτες αλλά και πρωταγωνιστές είναι οι ίδιοι με αποτέλεσμα κάποιος που έχει δει 20-30 ταινίες της εποχής να έχει δει όλα τα πιθανά μοτίβα. Ας πούμε ο Κώστας Καραγιάννης το 1967 σκηνοθετεί 10 ταινίες στις 5 από τις οποίες το σενάριο είναι του Λάκη Μιχαηλίδη. Τι πρωτοτυπία μπορείς να περιμένεις; Αντίστοιχα ο Δημήτρης Παπαμιχαήλ το 1967 παίζει σε 4 ταινίες, οι 3 σκηνοθετημένες από τον Καραγιάννη. Το επόμενο έτος βλέπουμε τον Δαλιανίδη να σκηνοθετεί 7 ταινίες (το 1967 σκηνοθέτησε μόλις 3) στις οποίες υπογράφει και το σενάριο. Επιπλέον ήδη από τα μέσα της δεκαετίας του 1960 βλέπουμε τα πρώτα ριμέικ.

3. Σε αυτό συντελεί και η τυποποίηση. Η Βουγουκλάκη από τις ταινίες που την έκαναν διάσημη ως τα τέλη της ζωής της ήταν η τσαχπίνα μικρούλα, ο Βέγγος σ' όλη την δεκαετία του 1960 έτρεχε, ο Παπαμιχαήλ ήταν ο σοβαρός νέος ενώ ο Βουτσάς ο αυθόρμητος νέος και ο Κωνσταντάρας ο τρελοπενηντάρης. Και όταν ένας πρωταγωνιστής δεν μπορούσε να ξεφύγει από την τυποποίηση τι να πούμε για δεύτερα ονόματα πχ Φέρμας, Τσαγανέας, Παπαγιαννόπουλος, Στυλιανοπούλου, Καλογήρου ή Παράβας σε κάθε μα κάθε ταινία τους (άντε έστω στην συντριπτική πλειοψηφία των ταινιών τους) ερμηνεύουν το ίδιο ρόλο. Και υπήρχαν και οι αναπληρωματικοί τους πχ ο Γιαννόπουλος ήταν η δευτεροκλασάτη εκδοχή του (όχι αα από ποιότητα) Χατζηχρήστου, ο Προύσαλης του Φέρμα που κι αυτός ήταν του Φωτόπουλου κοκ

4. Στον έντονο συντηρητισμό του συντελεί πρώτον ο συντηρητισμός της ελληνικής κοινωνίας. Ο κινηματογράφος της εποχής ήταν κατά βάση εμπορικός κινηματογράφος οπότε δεν υπήρχε η διάθεση από δημιουργούς και παραγωγούς να ρισκάρουν σε πιο πειραματικές ταινίες. Αυτές όταν υπήρξαν πέρασαν απαρατήρητες από το κοινό. Ο δεύτερος παράγοντας ήταν η πολιτική κατάσταση με τις πληγές του εμφυλίου ανοιχτές, την μόνιμη πολιτική κρίση της δεκαετίας του 1960 και τις πολιτικές διώξεις και την λογοκρισία παρούσες δεν υπήρχε περίπτωση για κοινωνική κριτική πέρα από μισόλογα. Τρίτο παράγοντα θεωρώ την ηλικία των σκηνοθετών/σεναριογράφων της εποχής. Οι περισσότεροι είχαν μεγαλώσει και διαπαιδαγωγηθεί κατά τα προπολεμικά χρόνια και την δεκαετία του 1940 οπότε θεωρώ ότι ήδη στα μέσα τις δεκαετίας του 1960 οι απόψεις τους ήταν ξεπερασμένες (άλλωστε η μαζική τέχνη δεν υπήρξε ποτέ στην κοινωνική/ιδεολογική πρωτοπορία). Ο Σακελλάριος (1913-1991, σκηνοθέτης/σεναριογράφος της ταινίας εναύσματος του νήματος την σκηνοθετεί σε ηλικία περίπου 50 ετών. Οι άλλοι σκηνοθέτες που κυριαρχούν εκείνη την περίοδο Δαλιανίδης (19234-2010), Δημόπουλος (1921-2003), Λάσκος (1907-1992) είναι και αυτοί πάνω από 40 ετών. Προς το τέλος της δεκαετίας μπαίνει στο πλάνο και η χούντα που εντείνει την εντύπωση ότι οι ήρωες στις κωμωδίες ζουν στο στρουμφοχωριό ενώ στα δράματα γελάς περισσότερο απ' ότι στις κωμωδίες αλλά αν περιμένει κάποιος να βιώσει μια τραγική κάθαρση σε ταινίες με τίτλους του στυλ έμεινα παρθένα για το παιδί μου τα θέλει ο κώλος του. Στα νέα χιτ τις περιόδου εντάσσονται οι ερωτικές ( ο θεός να τις κάνει) ταινίες του Ευστρατιάδη (που η κάθε μια κυκλοφορούσε με 15 τίτλους για να την δει 2-3 φορές ο κάθε έφηβος που πλησίαζε η περίοδος αναπαραγωγής του) και οι πατριωτικές του Τζέιμς Πάρις όπου ο Πρέκας σκότωνε σε κάθε πλάνο 752 Γερμανούς με τον σουγιά του (Τσακ Νόρις και μ@#$κιες) ή σκότωνες 563 (κομμουνιστές) κατασκόπους με τον νυχοκόπτη του

Τελικά όταν στην δεκαετία του 1960 παραγόταν ντουζίνες ή δεκάδες ντουζίνες ταινίες κάθε χρόνο είναι αυτονόητο ότι η συντριπτική πλειοψηφία τους θα είναι κάτω του μετρίου. Σε αυτό συντελεί και το γεγονός ότι οι συντελεστές τους είναι συχνά οι ίδιοι (λογικό για μια χώρα 9 εκατομμυρίων ατόμων που παράγει 100-120 ταινίες το χρόνο) αλλά και μεγάλη γκάμα θεμάτων ήταν απαγορευμένα λόγω της πολιτικής/κοινωνικής συγκυρίας. Η τυποποίηση και η υπερεκμετάλλευση ενός ηθοποιού σε πάντα ανάλογους ρόλους (ξέρεις πολύ καλή εκείνη η ταινία με τον Κωνσταντάρα που ερωτεύεται την Κοντού) ή ενός αστείου (πόσες φορές να γελάσεις με τον νεαρό άντρα που μεταμφιέζεται σε γυναίκα για να δει την αγαπημένη του και του βάζει χέρι ο "πεθερός" του;) κάνει τον θεατή να κουράζεται και την ταινία να χάνει το ενδιαφέρον της. Από την άλλη ο εναλλακτικός κινηματογράφος (πχ Κούνδουρος) χαρακτηρίζεται και αυτός από μια υπερβολική (κατά τη γνώμη μου)δηθενιά και μου γίνεται απωθητικός. Επιπλέον πολλά αρνητικά στερεότυπα που υπάρχουν σ' αυτόν είναι είτε αποτυχημένες προσπάθειες για αστειάκι (όπως οι μαύροι ή οι ομοφυλόφιλοι στις ταινίες κυρίως του Καραγιάννη) ή αντανακλούν απόψεις της εποχής που γυρίστηκε η ταινία ή ακόμα και της εποχής που διαμόρφωσε την προσωπικότητά του ο δημιουργός της (ρεαλιστικά δεν είναι λογικό να αναμένουμε να δούμε θετική απεικόνιση ομοφυλόφιλου σε εμπορική ταινία του 1960 όταν η εμφάνιση ομοφυλοφίλων σε τηλεοπτικά προγράμματα της δεκαετίας του 2000 ξεσήκωνε αντιδράσεις και πρόστιμα. Ακόμα όταν εγώ είχα συμμαθήτριες που εγκατέλειπαν το σχολείο λόγω αρραβώνα ή που το τελείωναν για να πάρουν το χαρτί αλλά υπό την προϋπόθεση να μην δώσουν πανελλήνιες, δε νομίζω ότι στα 1960 το φυσιολογικό θα ήταν να συνεχίσει να πηγαίνει στο σχολείο η Βουγιουκλάκη όντας έγκυος. Στην τελική αν κάποιος σήμερα έγραφε το Η στρίγκλα που έγινε αρνάκι θα ήταν κατακριτέος και προφανώς θα τερμάτιζε την λογοτεχνική του καριέρα, είναι όμως ένα χαρακτηριστικό έργο της εποχής που γράφτηκε.

Φυσικά υπάρχουν και αριστουργήματα, ή ταινίες που αν αναλογιστούμε τις συνθήκες υπό τις οποίες γυρίστηκαν αλλά και την επιρροή που άσκησαν στον ελληνικό κινηματογράφο μπορούν να χαρακτηριστούν αξιοπρόσεκτες

[Ίζι]

Κόρτο, διάβασα την τοποθέτησή σου (κανονική ανάλυση μάλλον) και βρήκα άκρως ενδιαφέροντα τα στοιχεία που μας παρέθεσες και λογικότατα τα επιχειρήματά σου.

[Κόρτο Μαλτέζε]

Ε μου βγήκε λίγο (έως αρκετά) μεγαλύτερο απ' ότι σκόπευα . Ευχαριστώ Ίζι

[Ξενέρωτας]

Καλα ρε Κορτο, τι βαθυστοχαστη και εμπεριστατωμενη αναλυση ηταν αυτη;; Δεν σε ηξερα για geek του Ελληνικου κινηματογραφου. Καλα καλα δεν εχω δει ολοκληρες 10 ελληνικες τανιες, οποτε δεν ειχα ιδεα για πολλα απο τα ενδιαφεροντα που λες εδω, αλλα οσα λες μου φαινονται απολυτα λογικα. Τι να πω, μπραβο!!

Ειναι ενδιαφερων ο τροπος που αποδομεις και απομυθοποισεις τη λεγομενη χρυση εποχη του Ε.Κ. Η δικη μου εντυπωση ειναι οτι δε λεγεται "χρυση εποχη" μονο και μονο λογω χρηματοδοτησης ή μεγαλης παραγωγικοτητας, αλλα και επειδη ετυχαν μεγαλης αποδοχης απο τον κοσμο, καθιστωντας τις κλασσικες. Επισης η τυποποιηση και οι αντιγραφες μπορει να ειναι σημερα κατι φτηνο και παρακμιακο, αλλα σε αλλες περιπτωσεις ειναι, αντιθετα, επιθυμητο.

Αναρρωτιεμαι τι διαφορες και ομοιοτητες θα μπορουσαν να υπαρχουν με την αργοτερη "χρυση εποχη της βιντεοκασετας". Οπως το θετεις, μπορει να ειχαμε τις ιδιες "αρπαχτες", αλλα σε καμια περιπτωση οι βιντεοκασετες δεν αγκαλιαστηκαν απο τον κοσμο με τον ιδιο τροπο, ουτε ειχαν τις προδιαγραφες για να θεωρηθουν κλασσικες. Τουλαχιστον στη συλλογικη μας συνειδηση. Θα με ενδιεφερε να ακουσω μια αποψη ή διαφωνία περι αυτου.

Για να επιστρεψω στο αρχικο προβληματισμο της Ιζι, δηλ, πως ειναι δυνατον να θεωρουνται αγαπητες οι ταινιες που προβαλλουν τετοιες καταστασεις, η απαντηση ειναι οτι υπηρξαν κλασσικες, και αγαπημενες επι 2-3 γενιες (πιστευω οι νεοτερες "εμαθαν" να τις αγαπανε). Οταν αγαπας κατι απο μικρος, δεν παυεις να το αγαπας απλα επειδη αλλαξε ο κοσμος γυρω σου. Πχ. το οτι αποδειχθηκε οτι δεν υπαρχει ζωη στον Αρη δεν αλλαξε κατι για καποιον που απο μικρος αγαπουσε τις ιστοριες με Αρειανους. Η απορια σου λοιπον δεν εχει τοσο νοημα οσον αφορα τις προηγουμενες γενιες. Αντιθετως, θα το εβρισκα πολυ παραξενο αν ισχυει για τη νεα γενια.

[Ίζι]

η απαντηση ειναι οτι υπηρξαν κλασσικες, και αγαπημενες επι 2-3 γενιες (πιστευω οι νεοτερες "εμαθαν" να τις αγαπανε). Οταν αγαπας κατι απο μικρος, δεν παυεις να το αγαπας απλα επειδη αλλαξε ο κοσμος γυρω σου.

Έχεις απόλυτο δίκιο. Και είναι εντυπωσιακό. Παράδειγμα η μαμά μου, χειραφετημένη γυναίκα που ποτέ δεν σταμάτησε να δουλεύει, πάντα μου έλεγε "θα σπουδάσεις, θα γίνεις οικονομικά ανεξάρτητη και μετά, αν κι εφόσον το θελήσεις, κάνεις και οικογένεια". Κι όμως, τα "Χτυποκάρδια στο Θρανίο" τα είχαμε γραμμένα σε βιντεοκασέτα και τα βλέπαμε συνέχεια. Το είχε δει μικρή σχετικά, ήταν και είναι μια απ' τις λατρεμένες της ταινίες. Και ποτέ δεν σκέφτηκε να μου πει ότι αυτό που βλέπουμε αφορά μια άλλη εποχή και δεν πρέπει να παραδειγματιστώ. Μα κι εμένα ήταν στις πολυαγαπημένες μου ταινίες (τι μουσικάρες έγραφε κι αυτός ο Χατζηδάκις!) μέχρι που συνειδητοποίησα (τώρα) ότι αυτή η ιστορία είναι ---> Πραγματικά με εντυπωσιάζει.

[Νικόλας Δε Κιντ]

Καταρχήν να πω συγχαρητήρια στην Ίζι για το ωραίο θέμα που άνοιξε. Σαν φαν λοιπόν και γω του ΠΕΚ (παλιός Ελληνικός κινηματόγραφος) θα ήθελα να πω την άποψή μου

Προσωπικά θεωρώ από όλον το παλιό κινηματογράφο, ότι αν κάποιοι σκηνοθέτες αξίζουν να μνημονεύονται ακόμη και σήμερα από αυτή την περίοδο είναι μόνο ο Τζαβέλλας και ο Σακελλάριος (άντε ισως και ο Κακογιάννης σε άλλο επίπεδο όμως). Δεν λέω πως δεν έχω γελάσει με τις ταινίες του Δαλιανίδη και του Βέγγου, απλά τις θεωρώ πλέον παρωχημένες και ίσως και υπερκτιμημένες... Επίσης θεωρώ πως εκείνη την περίοδο, και αυτό δεν μπορεί να το αμφισβητήσει κανένας, υπήρξε μια τεράστια φουρνιά από εξαίρετους ηθοποιούς, οι οποίοι ήταν ικανοί από μόνοι τους να απογειώσουν και μετριότατα σενάρια. Και εξηγούμαι αμέσως.
Μια ταινία μετρίου σεναρίου, αλλά με πρωταγωνιστές τον Κωνσταντάρα, τον Παπαγιαννόπουλο και τον Βουτσά μπορεί να απογειωθεί μόνο και μόνο λόγω του ταλέντου των 3 προαναφερθέντων ηθοποιών. Πχ "Ξυπόλυτος Πρίγκηπας". Σενάριο στο πόδι και σκηνοθεσία για κλάματα (συν τα άπειρα ρατσιστικά σχόλια), αλλά ένας Βουτσάς σε κέφια μαζί με τον Παπαγιαννόπουλο σε κάνουν να γελάς και να περνάς ευχάριστα... Στο ίδιο μοτίβο και ο "Γαμπρός από το Λονδίνο", κλπ κλπ.

Ας πάμε τώρα στις ταινίες του ΠΕΚ που πραγματικά για μένα είναι αξεπέραστες και θεωρώ πως μπορούν για πάρα πολλά χρόνια να συντηρούν τον μύθο του παλιού καλού κινηματογράφου.

Νο1: Δεν θα μπορούσε να ήταν καμια άλλη πέρα από την "Κάλπικη Λίρα". Πρώτη σπονδυλωτή ταινία, με σκηνοθεσία εφάμιλλη του νεορεαλιστικού Ιταλικού κινηματόγραφου. Ο Τζαβέλας μιλάει μέσα από την ταινία για τα ήθη και έθιμα της εποχής, τον χαρακτήρα του Έλληνα αλλά και για μια αθωότητα που σιγά σιγά χάνεται. Δημιουργεί επίσης χαρακτήρες που άντεξαν και αντέχουν στο χρόνο. Για τους ηθοποιούς της ταινίας τα λόγια απλά είναι περιττά... Όλα τα ιερά τέρατα της τότε εποχής, μαζεμένα μπρος από τον φακό. Λογοθετίδης, Χορν, Λαμπέτη, Μακρής, Φωτόπουλος, Πρωτόπαππας και πάει λέγοντας.

Νο2: Πάλι του Τζαβέλα βέβαια, το "Μια ζωή την έχουμε". Ο χαρακτήρας του καταπιεσμένου μισθωτού ανθρωπάκου και η μεταπολεμική Ελλάδα σε άλλο ένα διαμάντι του μεγάλου σκηνοθέτη.. Ο Χόρν δίνει μια αξέχαστη ερμηνεία σε έναν ρόλο βέβαια που προοριζόταν για τον Βασίλη Λογοθετίδη, ο οποίος απέρριψε την πρόταση του Τζαβελα λόγω ασθένειας.

Νο3: Σακελλάριος και "Αλίμονο στους νέους" ή αλλιώς πως είδε ο σκηνοθέτης τον μύθο του Φάουστ!!! Απλή σκηνοθεσία, μουσική του μεγάλου Χατζηδάκη και ο Χορν για μια φορά ακόμα εκπληκτικός. Σου δίνει την εντύπωση πολλές φορές πω όντως ήταν γέρος και ο διάβολος τον έκανε νέο!!! Μάλιστα ήταν και τον μοναδικό έργο το οποίο παρέμεινε έναν ολόκληρο χρόνο στο θέατρο με πρωταγωνιστή τον Χορν, ο οποίος κατα κύριο λόγο σνομπάριζε αυτά τα έργα και προτιμούσε να ανεβάζει δημιουργίες των μεγάλων ξένων θεατρικών συγγραφέων. Βέβαια ο Σακελλάριος προόριζε τον ρόλο για τον Ντίνο Ηλιόπουλο, ο οποίος αρνήθηκε διότι δεν τον εξέφραζε το σενάριο

Νο4:" Ένας ήρως με παντούφλες" και "Οι Γερμανοί ξανάρχονται"!!! Τι να πρωτοπώ για αυτές τις 2 ταινίες του Σακελλάριου.... Ο χαρακτήρας του Έλληνα και η δομή του μεταπολεμικού κράτους, με μια διαχρονική ματιά και καταστάσεις που ακόμα και σήμερα παραμένουν επίκαιρες. Ο Λογοθετίδης απλά είναι αξεπέραστος και τεράστιος μπροστά στην κάμερα υπό την καθοδήγηση του κυρ-Αλέκου.

Νο5: "Υπάρχει και φιλότιμο" ή αλλιώς η σταθερή και αμετάβλητη σαπίλα του κομματικοποιημένου κράτους μέσα από το σενάριο και την σκηνοθεσία του Σακκελάριου. Σήμερα, και μετά από 60 χρόνια, το όνομα Μαυρογιαλούρος είναι συνυφασμένο με την διαφθορά του πολιτικού μας συστήματος. Προσωπικά, όπως βλέπω το πολιτικό σκηνικό στην Ελλάδα, η ταινία θα είναι επίκαιρη και μετά από 200 χρόνια Θα τολμήσω να πω πως ίσως είναι και ο μοναδικός αξιόλογος ρόλος του Κωσταντάρα μακριά από την καρικατούρα του Τρελο-πενηντάρη...

Νο6: Πάλι ο Τζαβέλας και "Η δε γυνή να φοβήται τον άνδρα"!!! Ο κύριος και η κυρία Κοκκοβίκου λοιπόν ή αλλιώς ο γάμος και η θέση της γυναίκας στην κοινωνία. Ηθογραφία μεν, πάντα επίκαιρη δε!!! Ο Γίωργος Κωνσταντίνου στο ρόλο της ζωής του πλαισιομένος από εκπληκτικούς δευτερορολίστες όπως ο Ξενίδης, η Καββαδία και η Δέσπω Διαμαντίδου. Το σπίτι, που φαίνεται στην ταινία, ως η οικία Κοκοβίκου, αλλά και της γειτόνισσας, της Παπαμήτρου, υπάρχει ακόμα στην οδό Τριπόδων 32 και Ραγκαβά, στην περιοχή της Πλάκας.
Το σπίτι χρονολογείται από το 1800, το οποίο στέγαζε τη στρατιωτική διοίκηση, των Τούρκων. Στο οικόπεδο του κτιρίου, οι αρχαιολόγοι ανακάλυψαν τη βάση ενός χορηγικού μνημείου, σε σχήμα τριπύλου. Βρέθηκαν ακόμα αρχαίες βεσπιανές τουαλέτες, πράγμα που αποδεικνύει ότι ο χώρος χρησιμοποιήθηκε για δημόσια ουρητήρια.

Νο7: "Η Κυρά μας η Μαμή" !!! Ο Σακελλάριος χτυπάει σε ακόμα μια ταινία του με χιούμορ και καυστικότητα τις ανόητες προλήψεις που, ναι μας βασανίζουν σαν έθνος ακόμα και σήμερα!! Ο Ορέστης Μακρής και η Γεωργία Βασιλειάδου φτιάχνουν ένα υπέροχο δίδυμο. Η Απέχθεια του σκηνοθέτη προς τις προλήψεις και τις μαγγανείες φαίνεται και σε άλλες ταινίες του όπως η "Καφετζού", "Ένας ήρως με παντούφλες", "Λατέρνα φτώχεια και φιλότιμο" κλπ κλπ. Αλήθεια τώρα, το ξέρετε πως ακόμη και σήμερα κάποιοι ξεματιάζουν ή ξεματιάζονται;;;;;

Νο8: "Ένα βότσαλο στην λίμνη" του κυρ-Αλέκου πάλι... Μια ταινία για μένα που δεν έχει να ζηλέψει τίποτα, απέναντι σε δημιουργίες διεθνούς επιπέδου. Σφιχτοδεμένο σενάριο και μια υπόθεση ανθρώπινη χωρίς υπερβολές και κλισέ. Εννοείται πως ο Λογοθετίδης ζωγραφίζει!!!

Νο9: "Δεσποινίς ετών 39". Αλέκος Σακελλάριος και Βασίλης Λογοθετίδης σε ένα διαχρονικό συνδυασμό. Η θέση της γυναίκας στην κοινωνία, ο ρόλος του αδελφού, οι προλήψεις και η έννοια της οικογένειας δοσμένα με απλό και χιουμοριστικό τρόπο. Επίσης ποιος μπορεί να ξεχάσει τον διάλογο του Λογοθετίδη με τον εφοριακό, τον οποίον έχει μπερδέψει με εναν υποψήφιο γαμπρό;; Πόσο μακριά είναι ο σημερινός Έλληνας από εκείνον ;;;

Θα σταματήσω προς το παρόν εδώ. Θεωρώ πως υπάρχουν 5-6 ακόμα ταινίες που ίσως ξεχνώ αλλά αν τις θυμηθώ θα επανέλθω... Επίσης σε αυτό το σημείο θα ήθελα να αναφέρω και τις ταινίες του Μιχάλη Κακογιάννη (Στέλλα, Το κορίτσι με τα Μαύρα, Πρωινό ξύπνημα) οι οποίες μπορεί πλέον να είναι παρωχημένες, αλλά δεν παύουν να παραμένουν σημεία αναφοράς καλής σκηνοθεσίας και ηθογραφίας.

Σαν επίλογο, θα πω μια ιστορία που άκουσα από τον Σακελλάριο σε μια παλιά του εκπομπή.
Έλεγε ο κυρ-Αλέκος πως είχε πάει στις Κάννες και είχε πιάσει κουβέντα με τον Φελίνι. Σε κάποια στιγμή τον ρώτησε ο Ιταλός σκηνοθέτης "Κύριε, πόσες ταινίες έχετε κάνει στην χώρα σας;"
"Εβδομήντα" απαντάει ο Σακελλάριος... Α κατάλαβα, απάντησε ο Φελίνι...

Γυρίζοντας Ελλάδα, συνέχισε ο Σακελλάριος, σκεφτόμουν τα λόγια του Φελίνι... Τελικά μάλλον είχε δίκιο. Πως είναι δυνατόν να κάνει κανείς τόσες ταινίες και να μην γυρίσει και χαζομάρες...
Οπότε την επόμενη χρονιά που συνάντησε έναν άλλο μεγάλο σκηνοθέτη και του ρώτησε την ίδια ερώτηση, η απάντηση ήταν
"ΔΕΚΑ"!!!

Θέλω να πω δλδ, πως ναι μεν οι παραγωγοί τότε είχαν βρει την κότα με το χρυσό αυγό, αλλά μέσα στην σωρεία ταινιών του ΠΕΚ, για μένα υπάρχουν διαμάντια...

[Κόρτο Μαλτέζε]

Καλα ρε Κορτο, τι βαθυστοχαστη και εμπεριστατωμενη αναλυση ηταν αυτη;; Δεν σε ηξερα για geek του Ελληνικου κινηματογραφου. Καλα καλα δεν εχω δει ολοκληρες 10 ελληνικες τανιες, οποτε δεν ειχα ιδεα για πολλα απο τα ενδιαφεροντα που λες εδω, αλλα οσα λες μου φαινονται απολυτα λογικα. Τι να πω, μπραβο!!

Δεν είμαι τζικ του ελληνικού κινηματογράφου, έχω δει κάμποσες ταινίες. Υπολογίζω ότι έχω δει πχ 101 ταινίες (κινηματογραφικές) και βιντεοταινίες σκηνοθετημένες από τον Κώστα Καραγιάννη (στο λήμμα για το Καραγιάννη στην Βικιπαίδεια αναφέρει ότι έχει σκηνοθετήσει 101 ταινίες, καθώς δεν έχω δει όλη την παραγωγής του υποθέτω ή ότι δεν συμπεριλαμβάνουν τις βιντεοκασέτες ή ότι ένας από τους δυο μας υπολογίζει λάθος)

Ειναι ενδιαφερων ο τροπος που αποδομεις και απομυθοποισεις τη λεγομενη χρυση εποχη του Ε.Κ. Η δικη μου εντυπωση ειναι οτι δε λεγεται "χρυση εποχη" μονο και μονο λογω χρηματοδοτησης ή μεγαλης παραγωγικοτητας, αλλα και επειδη ετυχαν μεγαλης αποδοχης απο τον κοσμο, καθιστωντας τις κλασσικες. Επισης η τυποποιηση και οι αντιγραφες μπορει να ειναι σημερα κατι φτηνο και παρακμιακο, αλλα σε αλλες περιπτωσεις ειναι, αντιθετα, επιθυμητο.

Αναρρωτιεμαι τι διαφορες και ομοιοτητες θα μπορουσαν να υπαρχουν με την αργοτερη "χρυση εποχη της βιντεοκασετας". Οπως το θετεις, μπορει να ειχαμε τις ιδιες "αρπαχτες", αλλα σε καμια περιπτωση οι βιντεοκασετες δεν αγκαλιαστηκαν απο τον κοσμο με τον ιδιο τροπο, ουτε ειχαν τις προδιαγραφες για να θεωρηθουν κλασσικες. Τουλαχιστον στη συλλογικη μας συνειδηση. Θα με ενδιεφερε να ακουσω μια αποψη ή διαφωνία περι αυτου.

Σκοπός μου δεν είναι να απομυθοποιήσω την "χρυσή εποχή", αλλά να θέσω το θέμα στα σωστά πλαίσια (σωστά κατά την γνώμη μου, η οποία όπως όλες οι γνώμες είναι υποκειμενική). Σίγουρα η μίμηση δεν είναι αναγκαστικά κακό αν η αντιγραφή είναι καλοδουλεμένη και ο αντιγραφέας είναι ταλαντούχος. Όταν όμως έχουμε έναν ηθοποιό ο οποίος επαναλαμβάνει σε όλη του την καριέρα 2-3 ρόλους αυτό νομίζω ότι δείχνει τεμπελιά και βόλεμα από πλευράς δημιουργών. Δεν θέλουν να ρισκάρουν σε κάτι πέρα από τα δοκιμασμένα. Σίγουρα γυριζόταν αριστουργήματα αλλά όπως συμβαίνει συνήθως τα αριστουργήματα είναι ένα μικρό ποσοστό του συνόλου της παραγωγής. Και μιλάμε για ένα όγκο παραγωγής που από τις 14 ταινίες το 1954 φτάνει στις 101 το 1965 για να πέσει στις 17 το 1977 (αν θυμάμαι καλά τα νούμερα). Φυσικά για να γιγαντώσεις σε τέτοιο σημείο την παραγωγή θα πρέπει να υπάρχει και ανάλογη γιγάντωση της ζήτησης. Από 100.000 εισιτήρια που έκοψε το Κυριακάτικο ξύπνημα το 1954 (η πρώτη σε εισιτήρια ταινία της σεζόν) το 1965 το Μια τρελή τρελή οικογένεια (η 5η ταινία της σεζόν) έκοψε 520.000 εισιτήρια. Βλέπουμε λίγο πολύ κάθε ηθοποιό να επαναλαμβάνει τον εαυτό του σε κάθε ταινία και δεν μιλάμε για δημιουργική μίμηση αλλά για τεμπελιά του δημιουργού να δοκιμάσει κάτι άλλο. πχ ο Παράβας το 1966 παίζει στο Η Κλεοπάτρα ήταν Αντώνης (Κ. Καραγιάννης) στο ρόλο του Αντώνη που μεταμφιέζεται σε Κλεοπάτρα για να πιάσει δουλειά σαν υπηρέτρια και να βγάλει λεφτά ώστε να παντρευτεί την αγαπημένη του. Το ίδιο έτος στο Φίφης ο αχτύπητος (Κ. Λυχναράς) ερμηνεύει τον αρρενωπό ναυτικό Φώτη και τον θηλυπρεπή καλλιτέχνη αδερφό του Φίφη. Στο νούμερό του ο Φίφης είναι ντυμένος Γκέισα και Χαβανέζα. Το 1967 στην Χαρτορίχτρα (Κ. Καραγιάννης) μεταμφιέζεται σε χαρτορίχτρα για να μαζέψει λεφτά και να παντρευτεί την αγαπημένη του. Το 1968 στην ταινία Για μια τρύπια δραχμή (Κ. Λυχναράς) μεταμφιέζεται σε γυναίκα για να παραστήσει την σύζυγο ενός φίλου του και να ξεγελάσουν τον θείο από την Αμερική. το ίδιο έτος στο Οι μνηστήρες της Πηνελόπης (Χ. Κυριακόπουλος) ερμηνεύει τον Σταύρο και την Αδερφή του Πηνελόπη αλλά σε μια σκηνή είναι ο Σταύρος που μεταμφιέζεται σε Πηνελόπη. Αυτό είναι μικρό (κραυγαλέο) όμως παράδειγμα στείρας αντιγραφής (για να μην πιάσουμε τον Ξανθόπουλο).

Η ομοιότητα με την χρυσή εποχή της βιντεοκασέτας (και του σίριαλ) είναι η μαζική κατανάλωση του προϊόντος άσχετα από την ποιότητά του και ο μεγάλος όγκος παραγωγής. Σίγουρα ποιοτικά η ελληνική ταινία της δεκαετίας του 1960 δεν συγκρίνεται με την βιντεοκασέτα, υπάρχουν όμως αρκετοί νοσταλγοί της αθωότητας της βιντεοκασέτας σήμερα, κάποιες δε θεωρούνται κλασικές ή έστω καλτ.

Για να επιστρεψω στο αρχικο προβληματισμο της Ιζι, δηλ, πως ειναι δυνατον να θεωρουνται αγαπητες οι ταινιες που προβαλλουν τετοιες καταστασεις, η απαντηση ειναι οτι υπηρξαν κλασσικες, και αγαπημενες επι 2-3 γενιες (πιστευω οι νεοτερες "εμαθαν" να τις αγαπανε). Οταν αγαπας κατι απο μικρος, δεν παυεις να το αγαπας απλα επειδη αλλαξε ο κοσμος γυρω σου. Πχ. το οτι αποδειχθηκε οτι δεν υπαρχει ζωη στον Αρη δεν αλλαξε κατι για καποιον που απο μικρος αγαπουσε τις ιστοριες με Αρειανους. Η απορια σου λοιπον δεν εχει τοσο νοημα οσον αφορα τις προηγουμενες γενιες. Αντιθετως, θα το εβρισκα πολυ παραξενο αν ισχυει για τη νεα γενια.

Σ' αυτό συμφωνώ 100%. Όταν στην εποχή της μητέρας μου το ότι ερχόταν σε καφενεία του χωριού (που δεν είχε ακόμα ηλεκτρικό) να προβάλουν ταινίες 3-4 ετών με μέτριες κόπιες ήταν ΤΟ γεγονός. Ήταν η μόνη διασκέδασή τους πέρα από το ραδιόφωνο (που και αυτό ήταν είδος πολυτελείας) οπότε είναι λογικό να υπάρχει αυτή η νοσταλγία ακόμα (αν και η μητέρα μου θα δει σχετικά ευχάριστα μια ταινία με την Βουγιουκλάκη αλλά δεν θα δει και το για ένα ταγάρι δολλάρια)

Τώρα είδα την απάντηση του Νικόλα που με βρίσκει απόλυτα σύμφωνο. Είναι τυχαίο το ότι οι περισσότερες ταινίες που παραθέτει στη λίστα του είναι πριν από το μεγάλο μπαμ και την εκτίναξη του όγκου της παραγωγής;

[Ίζι]

Νικόλα, πολλές απ τις ταινίες που ανέφερες είναι και δικές μου αγαπημένες. Το Η δε Γυνή, η κάλπικη λίρα, Αλίμονο στους νέους, δεσποινίς ετών 39, Στέλλα, Μια ζωή την έχουμε κ.ά. Αν δεις, αναφέρομαι στον Τζαβέλλα και στην αρχική μου ανάρτηση. Βέβαια νομίζω ότι η πιο αγαπημένη μου ελληνική ταινία είναι τα Κορίτσια στον Ήλιο. Όμως αυτήν την ξεχωρίζω από τις άλλες, γιατί μου θυμίζει ξένες παραγωγές.

[Νικόλας Δε Κιντ]

Ίζι επειδή είδα πως ανέφερες τον Τζαβέλα, γιαυτό είπα να είμαι "λίγο" πιο αναλυτικός

Αν το πιστεύεις "Τα κορίτσια στον ήλιο" δεν το έχω δει!!!!!

Με απωθούσε ολίγον τι ο Βόγλης με την τριχάρα του!!!