Mulholland Dr. (Οδός Μαλχόλαντ) (2001) + Ερμηνεία

[Φαροφύλακας]

Χαρά στο κουράγιο σου, Χρήστο!

Κοίτα, είχα να γράψω πολλά για σχεδόν κάθε ξέχωρη σκηνή κι έτσι μου ξέφυγαν καναδυο πραγματάκια. Πιστεύω πως το κλειδί στην σκηνή του γκαφατζή δολοφόνου είναι πως προσπαθεί να το κάνει να φανεί σαν αυτοκτονία. Αυτό μπορεί να ειδωθεί ως επλήρωση επιθυμίας της Νταϊάν: μακάρι να φαινόταν σαν αυτοκτονία ο φόνος και να μην την έψαχνε η αστυνομία, διότι την ψάχνει κι αυτό σίγουρα την αγχώνει πολύ (ακόμα και να έχει αποφασίσει πως θα αυτοκτονήσει).

Από την άλλη, γιατί τελικά τον βλέπει να μην τα καταφέρνει;

[Χρηστος Αλεξανδριδης]

Μόνο αυτό που σου είπα πριν μου έρχεται, ο τύπος μοιάζει περισσότερο με νταβατζή παρά με επαγγελματία εκτελεστή.

Μετά από αυτήν, μεσολαβεί μια σκηνή παράξενη, από την άποψη πως ανήκει φανερά σε άλλη διάσταση αλλά παρεμβάλλεται κατ’ εξαίρεση στην ακολουθία της πραγματικότητας: αυτή με τον αλήτη και το μπλε κουτί (το οποίο δεν υπάρχει στην διάσταση της πραγματικότητας) και τους δυο μικροσκοπικούς ηλικιωμένους. Εδώ πιστεύω πως έχουμε συγκεντρωμένα τα σύμβολα του φόνου και των ενοχών σε μια πολύ σημαντική εξίσωση η οποία συνοψίζει την ραχοκοκαλιά της ταινίας: ο αλήτης/δολοφόνος κρατάει το κουτί/φόνο το οποίο παράγει τους ηλικιωμένους/ενοχές.

Καλά, εδώ χάθηκα τελείως. Είπα, όνειρο δεν είναι αφού φαίνεται τόσο θλιμμένη και ταλαιπωρημένη, πραγματικότητα προφανώς δεν είναι, άρα τι είναι; Και τελικά πως είμαστε βέβαιοι ότι αυτοκτόνησε; Αυτή η σκηνή είναι πολύ μπερδεμένη ρε γαμώτο.

[Απελεύθερο Κοράκι]

Αρχικά θα ήθελα να δώσω κι εγώ με την σειρά μου τα συγχαρητήρια μου τόσο στην Χήθκλιφ για τη εξαιρετική παρουσίαση όσο και στον Φαροφύλακα για την λεπτομερέστατη ανάλυση της ταινίας. Διαβάζοντας την τόσο αξιέπαινη δουλειά και των δύο μένω με την απορία για το τι θα μπορούσα να προσθέσω ως ιδανικός και ανάξιος θεατής.
Μου άρεσε πάρα πολύ αν και όταν την είδα δεν είχα την ψυχική διάθεση για μια "ονειρική" ταινία. Δεν ξέρω αν η αποστασιοποιημένη ψυχρότητα της διάθεσης μου βοήθησε στο να αντιληφθώ καλύτερα τις κρυμμένες λεπτομέρειες ή να ξεχάσω παντελώς την ύπαρξη τους.
Θα την ξαναδώ σύντομα με την σωστή διάθεση αυτή την φορά και γνωρίζοντας την κωδικοποίηση των λεπτομερειών.

[Φαροφύλακας]

(ευχαριστώ σε όλους για τα καλά λόγια )

Καλά, εδώ χάθηκα τελείως. Είπα, όνειρο δεν είναι αφού φαίνεται τόσο θλιμμένη και ταλαιπωρημένη, πραγματικότητα προφανώς δεν είναι, άρα τι είναι; Και τελικά πως είμαστε βέβαιοι ότι αυτοκτόνησε; Αυτή η σκηνή είναι πολύ μπερδεμένη ρε γαμώτο.

Η σκηνή της αρχής και του τέλους, με την υπερφωτισμένη προβολή της Νταϊάν, είτε με τους γέρους, είτε με την ξανθιά Καμίλα, δεν πρέπει να ανήκει στην πραγματικότητα κι ίσως ούτε στο όνειρο. Και για μένα, είναι τα πιο δυσερμήνευτα σημεία της ταινίας, για την ώρα τουλάχιστον.

Ξεκίνησα τώρα να ξαναγράφω πως η σκηνή της ξανθιάς Καμίλας μού είναι απροσπέλαστη αλλά μου έκανε τώρα ξαφνικά ένα κλικ που ίσως είναι προς την σωστή κατεύθυνση. Το βέβαιο είναι πως στην ξανθιά Καμίλα υπάρχει ταύτιστη με την Νταϊάν όμως δεν είχα απάντηση στο γιατί, στο τί μπορεί τάχα να κωδικοποιεί αυτό.

Σκέφτομαι τώρα πως η Καμίλα γίνεται ξανθιά ακριβώς πριν το Κλαμπ Σιλένσιο κι εμφανίζεται εκεί ξανθιά, δίπλα στην Νταϊάν. Το Κλαμπ Σιλένσιο είναι γεμάτο θάνατο. Να είναι τάχα αυτό το σημείο ταύτισης; Ο θάνατος που είναι καί για τις δυο;

Σε αυτό θα συνηγορούσε η σκηνή του τέλους η οποία, μετά την αυτοκτονία της Νταϊάν μοιάζει με σχόλιο: τώρα είναι κι οι δυο νεκρές.

Με επιφύλαξη όλα αυτά. Όταν είχα την επιφώτηση για την σκηνή με τον Νταν, μου ήταν ξεκάθαρο πως έπεφτα μέσα. Εδώ δεν νιώθω κάτι αντίστοιχο, πως τάχα έχω μια σωστή ερμηνία γι' αυτές τις σκηνές.

Προσωπικά, πάντως, δεν έχω καμιά αμφιβολία πως η αυτοκτονία συμβαίνει κανονικά, στην πραγματικότητα.

[Χρηστος Αλεξανδριδης]

Ναι, πλέον είμαι κι εγώ σίγουρος ότι αυτοκτονεί, απλά την πρώτη φορά που το είδα μπερδεύτηκα επειδή υπήρχαν τα ανθρωπάκια, αυτό εννοούσα.

Σωστό μου φαίνεται αυτό που λες για την περούκα. Σαν να ήξερε ότι εκεί που έφτασε η σχέση τους όλα θα τελείωναν με τον θάνατο και των δυο τους κι αυτό εκδηλώθηκε στο όνειρο με την ίδια περούκα. Θα σε σκοτώσω και μετά θα σκοτωθώ, ή κάπως έτσι.

Μπορεί όμως και να θέλει να δείξει ότι όπως, ενδεχομένως, στην πραγματική ζωή η Νταϊάν ζήλευε την Καμίλα και ήθελε να της μοιάσει, στο όνειρο ήταν η Καμίλα/Ρίτα που προσπαθούσε να μοιάσει στη Νταϊάν/Μπέτι. Αλλά μάλλον βλακείες λέω.

Άσχετο, σήμερα διάβασα ότι τη μουσική την έχει γράψει ο ένας εκ των αδελφών Καστιλιάνι, αυτός που φτύνει τον καφέ. Δεν το ήξερα. Μα τι απίστευτη μουσική έγραψε ο άνθρωπος!

[Φαροφύλακας]

Μπορεί όμως και να θέλει να δείξει ότι όπως, ενδεχομένως, στην πραγματική ζωή η Νταϊάν ζήλευε την Καμίλα και ήθελε να της μοιάσει, στο όνειρο ήταν η Καμίλα/Ρίτα που προσπαθούσε να μοιάσει στη Νταϊάν/Μπέτι.

Σωστή κι αυτή η σκέψη. Ψυχαναλυτικά μοιάζει να στέκει.

Βασικά, μεγάλη εντύπωση μού κάνουν τα λόγια στην σκηνή του κουρέματος:

Μπέτυ: Ξέρω τί κάνεις!
Ξέρω τί πρέπει να κάνεις. Άσε με να το κάνω εγώ...

Στο πιλοτικό σενάριο βλέπω πως μεσολαβει μια ατάκα της Ρίτας: Τί... ΠΡΕΠΕΙ... να κάνω (What ... I..HAVE... to do.)

Τα λόγια αυτά μοιάζει να έχουν κάποιο κρυμένο νόημα στον οποίο κρύβεται τί σημαίνει αυτή η μεταμόρφωση της Ρίτας. Θέλω να πω, στο όνειρο εννοείται πως πρέπει να αλλάξει όψη ώστε να μην αναγνωρίζεται από αυτούς που την ψάχνουν. Όμως μοιάζει πως απλά κωδικοποιείται μια ταύτιση με την Νταϊάν. Όμως γιατί ΠΡΕΠΕΙ να ταυτιστεί μαζί της;

Άσχετο, σήμερα διάβασα ότι τη μουσική την έχει γράψει ο ένας εκ των αδελφών Καστιλιάνι, αυτός που φτύνει τον καφέ. Δεν το ήξερα. Μα τι απίστευτη μουσική έγραψε ο άνθρωπος!

Άσε ρε φίλε! Αυτή η φάτσα είναι τόσο χαρακτηριστική που θα ορκιζόμουν πως τον έχω δει και σε άλλους δεύτερους ρόλους ιταλού μαφιόζου! Σκάρωσε μια πολύ επιβλητική μουσική κι ένα πολύ χαρακτηριστικό θέμα εδώ, κι άλλο ένα για το Twin Peaks. Βλέπω πως έχει έναν ρόλο καμέο και στο "Μπλε Βελούδο" για το οποίο επίσης έγραψε την μουσική.

[Χρηστος Αλεξανδριδης]

Καλά, κι εγώ όταν είδα να γράφει στο imdb, "composer", κάτω απ'τη μαφιόζικη φάτσα του "this is the girl", ψιλοέμεινα.

[Νικόλας Δε Κιντ]

Παίρνοντας λοιπόν θάρρος από την παρότρυνση της Χήθκλιφ θα γράψω κι εγώ τα δικά μου σχόλια...

Καταρχήν νομίζω πως ο Λήντς πρώτα από όλα θέλει να μιλήσει για την αθέατη πλευρά του Χόλυγουντ και του star system. Μέσω της ονειρικής πραγματικότητας παρουσιάζει στον θεατή όλη την υποκρισία που κρύβεται πίσω από τα λαμπερά φώτα. Δλδ η ονειρική πραγματικότητα ξεσκεπάζει την εικονική πραγματικότητα του Χόλυγουντ. Ο Λήντς θεωρώ πως μας θυμίζει συνέχεια ότι όλο αυτό που βλέπουμε μπροστά από τις κάμερες είναι απλά ένα όνειρο... H πραγματικότητα είναι κάπου αλλού κρυμμένη...

Συνεχώς αναρωτιόμουνα αν το όνειρο είναι οι ασυνάρτητες εικόνες και σκέψεις μια καταθλιπτικής σταρ ή η γυμνή αλήθεια δοσμένη από έναν σκηνοθέτη που την έχει βιώσει, λόγω της τεράστιας εμπειρίας του μπροστά και πίσω από τον φακό???

Σχετικά με την τρομακτική φιγούρα θεωρώ πως ναι μεν συμβολίζει τον εσωτερικό δαίμονα της Νταιάν αλλά όμως πίσω στην πραγματικότητα ο άστεγος ζητιάνος ίσως είναι και μια αναφορά στα βρώμικα κυκλώματα του σινεμά. Είμαι της άποψης πως ο Ληντς θέλει να εστιάζει συνεχώς στην αθέατη πλευρά του Χόλυγουντ με όσους συμβολισμούς μπορεί....
Σε αυτό το σημείο θα σταθώ και στον τρόπο με τον οποίο "έκλεψε" η Καμίλλα τον ρόλο της Νταιάν στην ταινία και ο τρόπος που τον χειρίζεται στο όνειρο της . Οι ερωτικές σχέσεις μεταξύ ηθοποιών και άλλων παραγόντων , σαν αθέμιτος ανταγωνισμός, φαίνεται καθαρά πως ενοχλεί τον Ληντς.

Όσο αφορά τον καουμπόυ εγώ θεώρησα πως ο Ληντς χρησιμοποιεί αυτόν τον χαρακτήρα με το γελοίο ντύσιμο και την αστεία ομιλία (που παραπέμπει σε μαφίοζο του '40) για να θυμίσει στον θεατή τις πρώτες εποχές του Χόλυγουντ όπου τα νήματα τα κινούσαν κάποιοι άσχετοι με τον κινηματογράφο, που απλά εκείνη την εποχή είχαν απλά δύναμη στα χέρια.
Δεν ξέρω βέβαια γιατί τον να τον δει 2 φορές ο σκηνοθέτης ακούστηκε σαν τόσο σοβαρή απειιλή, που τον αναγκάζει εν συνεχεία να δώσει τον ρόλο στην Καμίλλα του ονείρου????

Σχετικά με το ηλικιωμένο ζευγάρι μπορώ να δώσω 2 εκδοχές. Η μια είναι ότι ήταν οι κριτές στο χορό jitterbug που μάλλον κέρδισε η Νταιάν ή κάποιοι συγγενείς της. Στον επίλογο της ταινίας ο συμβολισμός που βλέπω είναι ότι οι 2 ηλικιωμένοι είναι αναφορά σε μια περασμένη ανέμελη για την Νταιάν εποχή!

Η μικρή οντισιόν της Νταιάν θεωρώ πως είναι η ρομαντική πλευρά του Ληντς ως προς την επιλογή των ηθοποιών. Στο ιδεατό όνειρο της Νταιάν οι ρόλοι στις ταινίες κερδίζονται με την απόλυτη αξία του ηθοποιού. Όχι όμως στο Χόλυγουντ, αλλά σε μικρές και ασήμαντες παραγωγές...

Ας πάμε τώρα στην σκηνή με τον αλήτη-δολοφόνο. Εδώ βλέπω μια φοβερή επιρροή από το σύμπαν του Ταραντίνο. Ο γκαφατζής δολοφόνος, οι περίεργοι χαρακτήρες και εν τέλει η όλη διακωμώδηση της βίας φωνάζει Κουεντίν Ακόμα και ο ίδιος ο Ληντς εν μέρει το παραδέχεται με την αναφορά στο μικρό μαυρο βιβλίο (το ίδο βιβλίο αναφέρεται στο Pulp Fiction, όταν ο Βινσεντ Βέγκα, η Τζόντι και ο Λανς προσπαθούν να συνεφέρουν από το κώμα την Μια Γουάλας)...

Αυτά τα λίγα για αρχή...

[Φαροφύλακας]

Φίλε δε Κιντ, καλά έκανες και κατέθεσες την ερμηνεία σου για την ιδιαίτερη αυτή ταινία.

Προσωπικά, δεν πιστεύω πως ο Λιντς κάνει κάποιο σχόλιο, στο Μαλχόλαντ Ντράιβ, για τα βρόμικα (ή ό,τι άλλο) κυκλώματα του Χόλιγουντ.

Πιστεύω πως πρόκειται για ένα καθαρό όνειρο το οποίο αφηγηματικά δεν έχει προφανή ειρμό και νόημα και η ονειρική ιδέα προκύπτει μόνο μέσα από ανάλυση, ανήκει στον ονειρευόμενο και είναι βγαλμένη από πράγματα που τον απασχολούν. Δηλ. ακριβώς όπως είναι τα πραγματικά όνειρα. Με λίγα λόγια, το Μαλχόλαντ Ντράιβ είναι βγαλμένο από την προδομένη αγάπη της Νταϊάν και περιστρέφεται αποκλειστικά γύρω από αυτήν και από τα πράγματα που αυτή πυροδότησε.

Άλλωστε, όταν θες να στιλιτεύσεις κάτι κοιτάς να πεις το μήνυμά σου ξεκάθαρα κι όχι να το κρύψεις όσο πιο καλά γίνεται, κι επιπλέον, το μόνο ουσιαστικό πράγμα που έχει πει ο ίδιος ο Λιντς γι’ αυτήν την ταινία του είναι πως πρόκειται για μια ιστορία αγάπης.

Σχετικά με το ηλικιωμένο ζευγάρι μπορώ να δώσω 2 εκδοχές. Η μια είναι ότι ήταν οι κριτές στο χορό jitterbug που μάλλον κέρδισε η Νταιάν ή κάποιοι συγγενείς της. Στον επίλογο της ταινίας ο συμβολισμός που βλέπω είναι ότι οι 2 ηλικιωμένοι είναι αναφορά σε μια περασμένη ανέμελη για την Νταιάν εποχή!

Και σε αυτό το σημείο έχω μια διαφορετική ανάγνωση. Για μένα είναι ξεκάθαρο πως οι ηλικιωμένοι κωδικοποιούν ενοχές. Είναι ξεκάθαρο πως η αυτοκτονία της Νταϊάν γίνεται λόγω ενοχών και βλέπουμε τους παππούδες να την σμπρώχνουν σε αυτήν. Πιστεύω, λοιπόν, πως αυτός είναι ο ρόλος τους παντού στην ταινία, ακόμα και στην αρχή. Άλλωστε το αρνητικό τους φορτίο μάς εμφανίζεται ήδη στην αρχή όταν μέσα στην κούρσα έχουν αυτό το ανεξήγητο γέλιο διαλύοντας όλη την θετική εντύπωση που μόλις κάνανε στο αεροδρόμιο. Εκεί βρισκόμαστε ήδη μέσα στο όνειρο της Νταϊάν και άρα το αρνητικό φορτίο που τους δίνεται ανήκει στην Νταϊάν.



Στο τελικό πλάνο έχουμε τις υπερφωτισμένες Νταϊάν και Καμίλα, οι οποίες είναι νεκρές κι έτσι είναι πολύ πιθανό πως και το αρχικό υπερφωτισμένο πλάνο είναι μάλλον κακόσημο (κι οι γέροι ενδεχομένως κι αυτοί πεθαμένοι).

Εδώ δεν κωδικοποιείται μια "ξέγνοιαστη εποχή", αλλά κάτι άλλο, αρνητικό το οποίο σίγουρα ενέχει κι ενοχές.

[Νικόλας Δε Κιντ]

Φάρε να σου πω την αλήθεια συμφων'ω με την προδομένη αγάπη της Νταιάν και της Καμίλα, σαν βασικο νόημα της ταινίας, αλλά δεν θεωρώ οτι η επιλογή του ονειρικού κόσμου από τον Ληντς είναι τυχαία.
Και αν το δούμε και σε πολλαπλά επίπεδα εκτός από την αγάπη και την προδοσία που απασχολεί τους πρωταγωνιστές σίγουρα τους απασχολεί και το ίδιο το Χόλυγουντ...
Επίσης για να είμαι και ακριβής δεν ήθελα να αφήσω να εννοειθεί πως στηλιτεύει την όλη κατάσταση, απλά κάνει ένα σχόλιο μετά από την μακροχρόνια καριερα του ιδίου σε αυτόν τον χώρο!!

Η εκδοχή σου για τους ηλικιωμένους μου άρεσει και χαίρομαι που μου δίνεις μια άλλη οπτική γωνία

Εν τέλει θα πω κι εγώ πως θεωρώ την συγκεκριμένη ταινία κορυφαία δημιουργία και ότι μου άρεσει που ο καθένας μέσα στα όνειρα δίνει τις δικές του εκδοχές..

ΥΓ: Είμαστε έτοιμοι για μια συνθέση του "Lost Highway"?