Περί παλιού, καλού ελληνικού σινεμά

Αβατάρι χρήστη
Ίζι
Ταινιοδύτης
Αναρτήσεις: 1353
Εγγραφή: 01 Απρ 2013, 22:43

Re: Περί παλιού, καλού ελληνικού σινεμά

Ανάρτησηαπό Ίζι » 05 Δεκ 2016, 19:23

Χθες κάνοντας ζάπινγκ έπεσα πάνω σε ταινία με τον Βουτσά με τίτλο "20 Γυναίκες κι Εγώ" (Δαλιανίδης, '73). Μέσα σε 10 λεπτά ταινίας (τόσα άντεξα) είδα:

- Να κοροϊδεύουν ανελέητα το ψεύδισμα ενός χαρακτήρα.
- Να κοροϊδεύουν τα περιττά κιλά ενός χαρακτήρα.
- Να λένε ότι είναι καλύτερα να έχει κανείς γιο παρά κόρη, γιατί τον γιο τον παντρεύεις όποτε θέλεις.
- Να αναρωτιούνται αν μια κοπέλα είναι ικανή να "τυλίξει" από μόνη της έναν γαμπρό ή απαιτείται η βοήθεια της μάνας.
- Να σοκάρονται με την περίπτωση μιας θεούσας άλλης που "ξελόγιασε" έναν παντρεμένο (άμοιρο ευθυνών, φαντάζομαι).
- Μια υποψήφια πεθερά να λέει ψέματα ότι η κόρη της είναι "σε ενδιαφέρουσα" ώστε να αναλάβει ο γαμπρός τις ευθύνες του.
- Την ίδια υποψήφια πεθερά να απειλεί ότι θα ρίξει βιτριόλι στον γαμπρό.

Μα τι άθλιες που ήταν εκείνες οι ταινίες! Δεν τις δικαιολογώ ούτε με χούντες, ούτε με τίποτα. Μιλάμε για τη δεκαετία του '70 πια, την εποχή της σεξουαλικής απελευθέρωσης. Αλλά πες άστο αυτό, δεν ευνοούσαν οι συνθήκες. Τα αστειάκια με τον ψευδισμό και τα περιττά κιλά, πόσο χυδαία είναι; Κι αυτά οι συνθήκες τα επέβαλαν; Δηλαδή μ' αυτά γελούσαν τότε; To χιούμορ στις ξένες κωμωδίες ήταν άπαιχτο, τι χάλι ήταν αυτό εδώ πέρα; :κάτω:
I'm not normally a praying man, but if you're up there, please save me, Superman!
-Homer Simpson

Αβατάρι χρήστη
Τόνιασινε
Ονειρευτής
Αναρτήσεις: 410
Εγγραφή: 06 Οκτ 2016, 12:52

Re: Περί παλιού, καλού ελληνικού σινεμά

Ανάρτησηαπό Τόνιασινε » 05 Δεκ 2016, 21:16

Διάβασα όλα τα σχόλια του θέματος και ωφείλω να ομολογήσω πως παραξενεύτηκα αρκετά!! Αλήθεια σας φαίνεται τόσο δύσκολο να "νιώσετε" τις ταινίες αυτές?? Είμαι λάτρης του παλιού ελληνικού κινηματογράφου, ακόμα και του νεότερου σε ορισμένες περιπτώσεις και η μόνη κατηγορία που με "δυσκολεύει" αρκετά πλέον είναι οι πολύ προχειροστημένες καλτ βιντεοκασέτες.

Όμως την τόση δυσαρέσκεια από τον παλιό ε.κ. δεν την καταλαβαίνω.. από μικρό παιδί αλλά και μεγαλώνοντας έβλεπα και βλέπω συνεχώς αυτές τις ταινίες και είναι η συντροφιά μου πολλές φορές και για πολλές ώρες. Προφανώς ο σύγχρονος τρόπος ζωής δεν επιτρέπει στους περισσότερους να καταλάβουν το πως ζούσαν οι άνθρωποι τότε, ούτε πως ζουν πολλοί άνθρωποι ακόμα και σήμερα και όλα αυτά φαντάζουν γελοία. Συμφωνώ με κάποια σχόλια σε κάποια σημεία αλλά σε κάποια άλλα διαφωνώ.

Για παράδειγμα:
Η Βουγιουκλάκη ας πούμε δεν ήταν καλή ηθοποιός μεν, ήταν όμως ντίβα-αστέρι του καιρού της και για εκείνες τις ταινίες που είχε ανάγκη ο κόσμος να δει, μια χαρά έκανε τη δουλίτσα της..
Η Καρέζη στις ταινίες μπορεί να μας φαίνεται μάπα και υπερβολική, αλλά η Καρέζη έπαιζε θέατρο, που εκεί λέγεται πως ήταν πολύ καλή και θεωρώ ότι είναι λογικό να της είχε μείνει ο στόμφος.
Κάτι παρόμοιο παρατηρείται ακόμα και στη Λαμπέτη, που μπορεί να παίζει με υπερβολή ας πούμε.. στο κορίτσι με τα μαύρα, αλλά αν την ακούσετε σε μονόπρακτο του κοκτώ από το θέατρο στο ραδιόφωνο, θα ανατριχιάσετε.. (ίσως και όχι, εγώ ναι!!)
Ο Κωνσταντάρας δεν ήταν μόνο "τρελοπενηντάρης", έχει παίξει πολλούς ρόλους και το να τον θυμάται κανείς μόνο έτσι, είναι πρόβλημα του μνημονικού του ή αποτέλεσμα των περιορισμένων ελληνικών ταινιών που μπορεί να έχει δει. Επείσης, ήταν ένας απ'τους λίγο τόσο σπουδαγμένος της εποχής τους, απόφοιτος αν δεν κάνω λάθος του εθνικού και εξαιρετικός ηθοποιός.
Να μιλήσω για τον Ηλιόπουλο? Τον Παπαγιαννόπουλο? Το Χατζηχρήστο? Τη Βλαχοπούλου? Τον Αυλωνίτη? Το Μακρή? Τον Κατράκη? Τον Κούρκουλο? Είναι αμέτρητοι.. Ή μήπως για το Σταυρίδη με το Γκιωνάκη και τον απίστευτο και πασίγνωστο αυτοσχεδιαστικό τους διάλογο στο καφενεδάκι στα "Κίτρινα Γάντια"??

Σίγουρα, αν ψάχνεις για λάθη θα βρεις. Παντού θα τα βρεις!! Ακόμα και σε κορυφαίους σκηνοθέτες και παραγωγές του σήμερα. Ας μην ξεχνάμε όμως τα μέσα που είχαν οι άνθρωποι τότε, το υλικό που είχαν στα χέρια τους και την κουλτούρα του κοινού τους. Τί θέλατε δηλαδή?? Στον άνθρωπο που όλη μέρα ψοφούσε για ένα κομμάτι ψωμί, που δεν ήταν σπουδαγμένος και με τα μυαλά του καιρού του ή του χωριού του, να του κάνανε τα ψαγμένα πλάνα του Φελίνι??

Πολλοί ηθοποιοί στιγματίστηκαν από κάποιους ρόλους, όπως για παράδειγμα η Τασσώ Καββαδία ως "η κακιά", επειδή ο κόσμος την είδε έτσι, την έμαθε έτσι, την ήθελε έτσι.. κι ας ήταν, όπως λένε όλοι ένας γλυκήτατος άνθρωπος.. θέλει κότσια να καθιερώσεις με την υποκριτική σου έναν τόσο κόντρα ρόλο, δε νομίζετε??

Η Στέλλα.. μέτρια ταινία η Στέλλα? Ωραία.. γούστα είναι αυτά.. κι η Μερκούρη? Μέτρια κι αυτή? Κι ο Φούντας? Και το Ποτέ την Κυριακή? Κι ο Ζιλ Ντασσέν? Είπαμε γούστα..

Καταλήγω όμως ότι όχι μόνο δεν υπερεκτιμάμε τις παλιές καλές ελληνικές ταινίες, αλλά τις υποτιμάμε πολύ, για να εκτιμήσουμε μόνο τον ξένο κινηματογράφο.. τι απαιτήσεις όμως έχουμε?? Έχουμε ιδέα του τι γινότανε τότε εδώ και τι αλλού?? Ας πάρει λοιπόν κάποιος από μας μια κάμερα κι ας κάνει με τα τότε μέσα και με τις απαιτήσεις του τότε κοινού κάτι καλύτερο.. για να μας δω.. τι θα καταφέρναμε άραγε.. ας προσπαθήσει κανείς από μας να παίξει έστω με τη λίγη, όπως πιστεύουμε, φυσικότητα με την οποία έπαιζαν οι ηθοποιοί τότε κι αν παίξουμε καλύτερα μπράβο μας!!

Το ότι τις αγαπάμε ακόμα, όσοι τις αγαπάμε, είναι προς τιμή μας, είτε μας εκφράζουν, είτε όχι, μιας και είναι αποτέλεσμα πολύ κόπου και πολλής αγάπης για το σινεμά, απ' ότι πολλών σύγχρωνων, που απλά επειδή έχουν καλύτερα μέσα ή καλύτερες προδιαγραφές ίσως δίνουν καλύτερο αποτέλεσμα.

Εγώ αγαπάω όλους αυτούς τους παλιούς μεγάλους ηθοποιούς, ακόμα και με τις πιο σαχλοταινίες και τους σαχλορόλους τους, γι αυτά που μας έδωσαν, για την προσπάθειά τους, τις ταινίες τους και χαίρομαι όσους ακόμα είναι εν ζωή, σαν τον Κώστα Βουτσά ( να 'ναι γερός ) που ακόμα παίζει και μέχρι την τελευταία του πνοή θα παίζει και πρέπει να τους αγαπάμε, όπως κι αυτοί αγάπησαν τόσο το να παίζουν.

Τέλος τα φαλλοκρατικά, τα σεξιστικά, τα ρατσιστικά και άλλα στοιχεία που μπορεί κανείς να εντοπίσει μέσα σε μια παλιά ταινία, δε χρειάζεται να τα προσέχει και τόσο, μιας και οι άνθρωποι τότε, μπορεί να μην ήταν τόσο "προχώ" όσο εμείς σήμερα για να προσέχουν το σεις και το σας, αλλά ήταν και πολύ περισσότερο αγνοί και όλα αυτά τα εκλάμβαναν καλοπροέραιτα.. άλλωστε πολλά τέτοια και άλλα χειρότερα στοιχεία παρατηρώ συνεχώς στο σύγχρονο κινηματογράφο που όλοι "εκθειάζουμε" αλλά εκεί δε μας ενοχλούν μάλλον..

Κάποιος που ζει έστω και λίγο με τον τρόπο που ζούσαν τότε, μπορεί να καταλάβει και το τι είχαν ανάγκη να δουν οι άνθρωποι και το λόγο που γινόταν αυτές οι ταινίες..
Στο κάτω κάτω όμως η γκάμα του σινεμά είναι μεγάλη και υπερκαλύπτει τον καθένα..

Αβατάρι χρήστη
Φαροφύλακας
Φωτόφρακτος Δροσουλίτης
Αναρτήσεις: 3453
Εγγραφή: 31 Μάρ 2013, 09:00

Re: Περί παλιού, καλού ελληνικού σινεμά

Ανάρτησηαπό Φαροφύλακας » 05 Δεκ 2016, 21:38

Τόνιασινε, τα ρητορικά ερωτήματα που θέτεις μόνη σου και απαντάς δεν νομίζω πως έχουν να κάνουν πολύ με αυτό που είπε η Ίζι. Ποιος ισχυρίστηκε π.χ. πως "η Στέλλα είναι μέτρια" για να το κάνουμε και θέμα;
:ανέκφραστος:

Όπως και να 'χει, Ίζι, δες το απ' την καλή μεριά. Δες πόσο προχώρησε ο κόσμος.

Κι εγώ τα βάζω καμιά φορά με το πόσο χάλια είναι το εκπαιδευτικό μας σύστημα. Έπειτα σκέφτομαι πως πέτυχα το σχολείο που πηγαίναμε την βίτσα στον δάσκαλο να μας χτυπήσει στα χέρια και τον καιρό που πίεζαν τον αριστερόχειρα να γράφει με το δεξί. Οπότε σκέφτομαι πως έχουμε κάνει τα βήματά μας μπροστα.

Έτσι και σε αυτά που λες, η κοινωνία μας, με τα πολλά τριτοκοσμικά χάλια της (κάπνισμα σε κλειστούς χώρους, παρκάρισμα στις διαβαβάσεις κτλ.) έχει ξεφύγει τουλάχιστον από το χάλι που περιέγραψες.

Την ταινία που λες μάλλον δεν την έχω δει αλλά όντως, το ελληνικό σινεμά, παρότι σήμερα προβάλονται κυρίως τα διαμαντάκια του, είχε και πολλή φύρα. Θυμάμαι μια με τον Παράβα, έγχρωμη, σε στούντιο, με χορευτικά, που έβλεπα και μου είχαν πονέσει τα μάτια.

(Έλα, το βρήκα, "Το κοροιδάκι της πριγκηπέσσας")
"Ah," she said, "to come is easy and takes hours; to go is different—and may take centuries."

Αβατάρι χρήστη
Τόνιασινε
Ονειρευτής
Αναρτήσεις: 410
Εγγραφή: 06 Οκτ 2016, 12:52

Re: Περί παλιού, καλού ελληνικού σινεμά

Ανάρτησηαπό Τόνιασινε » 05 Δεκ 2016, 21:50

Φαροφύλακα όπως είπα διάβασα όλο το θέμα και όλες τις απόψεις. Είπα τη γνώμη μου και έδωσα κάποια παραδείγματα. Δεν έχω κάτι με την Ίζι και ούτε καν αναφέρθηκα συγκεκριμένα, ακριβώς επειδή αυτά που είπα ήταν μια συνολική άποψη πάνω σε όσα διάβασα. Όσο για το ποιος είπε για τη Στέλλα, ώστε να το κάνουμε και θέμα.. θέμα δεν το κανα, αλλά το αναφέρει, αφού απορείς άλλο μέλος στην προηγούμενη ακριβώς σελίδα- η τελευταία απάντηση.

Αβατάρι χρήστη
Φαροφύλακας
Φωτόφρακτος Δροσουλίτης
Αναρτήσεις: 3453
Εγγραφή: 31 Μάρ 2013, 09:00

Re: Περί παλιού, καλού ελληνικού σινεμά

Ανάρτησηαπό Φαροφύλακας » 05 Δεκ 2016, 22:01

πωπω, παιδιά! Νόμιζα πως διαβάζω την πρώτη ανάρτηση νέου νήματος. Θα πρέπει να αρχίσω τα ληγμένα! :))))

Συγχώρεσέ με, Τόνια!
"Ah," she said, "to come is easy and takes hours; to go is different—and may take centuries."

Αβατάρι χρήστη
Τόνιασινε
Ονειρευτής
Αναρτήσεις: 410
Εγγραφή: 06 Οκτ 2016, 12:52

Re: Περί παλιού, καλού ελληνικού σινεμά

Ανάρτησηαπό Τόνιασινε » 05 Δεκ 2016, 22:10

Δεν πειράζει ;) :πάνω:

Αβατάρι χρήστη
Νικόλας Δε Κιντ
Ταινιοδύτης
Αναρτήσεις: 1449
Εγγραφή: 12 Οκτ 2014, 21:29

Re: Περί παλιού, καλού ελληνικού σινεμά

Ανάρτησηαπό Νικόλας Δε Κιντ » 06 Δεκ 2016, 10:50

Τόνιασινε έγραψε:Η Στέλλα.. μέτρια ταινία η Στέλλα? Ωραία.. γούστα είναι αυτά.. κι η Μερκούρη? Μέτρια κι αυτή? Κι ο Φούντας? Και το Ποτέ την Κυριακή? Κι ο Ζιλ Ντασσέν? Είπαμε γούστα..


Να σταθώ λίγο σε αυτό που είπε η Τόνια.
Ο Ζιλ Ντασσέν ήταν ένας τεράστιος σκηνοθέτης που τίμησε την Ελλάδα με την αγάπη που της είχε. Οι ταινίες του είναι εξαιρετικές και η φήμη του ήταν και είναι τεράστια.
Αυτό! :))))

Η Μελίνα ήταν τυχερή που στάθηκε δίπλα σε αυτό τον άνθρωπο.
Για τον Φούντα δεν θα σχολιάσω... :ρ

Κι εγώ αγαπώ τον παλιό ελληνικό κινηματογράφο, διότι μεγάλωσα με αυτές τις ταινίες.
Κάποιες ήταν ελαφρές, κάποιες παρωχημένες και κάποιες αριστουργήματα...

Προσωπικά νομίζω πως οι ταινίες του Τζαβέλλα, του Κακογιάννη, κάποιες του Σακελλάριου θα προβάλλονται ες αεί και θα θεωρούνται πάντα αριστουργήματα.
Βλέπω ότι τα έχω ξαναγράψει περίπου όλα αυτά σε παλαιότερη ανάρτησή μου... :))))

Επίσης ηθοποιοί όπως ο Λογοθετίδης, ο Χορν, η Λαμπέτη και ο Ηλιόπουλος νομίζω πως ήταν ένα σκαλί πάνω από τους υπόλοιπους... :ναι:
Excuse me... I dislike being touched... an Eastern prejudice

Αβατάρι χρήστη
Τόνιασινε
Ονειρευτής
Αναρτήσεις: 410
Εγγραφή: 06 Οκτ 2016, 12:52

Re: Περί παλιού, καλού ελληνικού σινεμά

Ανάρτησηαπό Τόνιασινε » 06 Δεκ 2016, 11:21

Νικόλα σίγουρα κι εγώ ξεχωρίζω κάποιους, σίγουρα κάποιοι ήταν πιο πάνω κάποιοι πιο κάτω, επίτηδες όμως τους έγραψα έτσι και όλους μαζί επειδή το θέμα μου δεν είναι ο καλύτερος απ' τον άλλο ούτε τα προσωπικά γούστα, ήθελα να αναφερθώ στη "φουρνιά" αυτών των ανθρώπων, που άσχετα απ' το τι είχε να δώσει ο καθένας, σίγουρα έδινε όλο του το είναι..

*τι έχεις να πεις δηλαδή για το Φούντα?? :ρ :χαχα: :χαχα: :χαχα:

Αβατάρι χρήστη
Νικόλας Δε Κιντ
Ταινιοδύτης
Αναρτήσεις: 1449
Εγγραφή: 12 Οκτ 2014, 21:29

Re: Περί παλιού, καλού ελληνικού σινεμά

Ανάρτησηαπό Νικόλας Δε Κιντ » 06 Δεκ 2016, 15:16

E τι να πω κι εγώ για τον Γιώργο...

Προσωπικά θεωρούσα γοητευτικό τον τρόπο παιξίματος του Φωτόπουλου...
Excuse me... I dislike being touched... an Eastern prejudice

Αβατάρι χρήστη
Ίζι
Ταινιοδύτης
Αναρτήσεις: 1353
Εγγραφή: 01 Απρ 2013, 22:43

Re: Περί παλιού, καλού ελληνικού σινεμά

Ανάρτησηαπό Ίζι » 06 Δεκ 2016, 16:21

@Φάρε, η αλήθεια είναι ότι δεν το είχα σκεφτεί έτσι. Είναι, πράγματι, ελπιδοφόρο που έχουμε προχωρήσει τόσο. :)

@Τόνια, εμένα ο νεότερος ελληνικός κινηματογράφος δεν μου φαίνεται κακός. Όσο για τον παλιό, ξεχωρίζω αρκετές ταινίες, ιδίως του Τζαβέλλα που αναφέρθηκαν, αλλά και τη Στέλλα, το Ποτέ την Κυριακή κ.ά.

Δυστυχώς, όμως, δεν μπορώ να πω το ίδιο για τη μεγάλη πλειοψηφία των ταινιών της εποχής. Θυμάμαι, ας πούμε, την ταινία εκείνη με τη Βλαχοπούλου, όπου παίζει τη 40άρα που προσπαθεί να τα φτιάξει με διάφορους νεότερους άντρες (Μπάρκουλης και άλλοι) οι οποίοι τελικά τα φτιάχνουν με τις κόρες της. Το γέλιο βγαίνει απ' τις προσπάθειες της καημένης της μεσήλικης να έχει ρομαντική ζωή και να συμμετέχει σε δραστηριότητες νεότερων ανθρώπων, ενώ η φωνή της λογικής (η φιλενάδα της) της λέει να τα αφήσει αυτά και να φερθεί σύμφωνα με την ηλικία της (πόσο θα 'θελα να ρίξω ένα χαστούκι σ' αυτή τη φιλενάδα). Στο τέλος η σαραντάρα μαθαίνει το μάθημά της και βρίσκει έναν κυριούλη εκεί πέρα να γεράσουν παρέα. Εμένα αυτές οι ηθικοπλαστικές κωμωδίες μου δίνουν μια εικόνα για την ίδια την ποιότητα των ανθρώπων της εποχής, που τόσο εύκολα γελούσαν με τα παθήματα της μεγάλης σε ηλικία γυναίκας, την ίδια περίπου εποχή που ο Παπαμιχαήλ στο "Θρανίο", 40άρης, παντρευόταν μια κοπέλα που δεν είχε καν τελειώσει το σχολείο, πράγμα απολύτως φυσιολογικό.

Τόνιασινε έγραψε:Τέλος τα φαλλοκρατικά, τα σεξιστικά, τα ρατσιστικά και άλλα στοιχεία που μπορεί κανείς να εντοπίσει μέσα σε μια παλιά ταινία, δε χρειάζεται να τα προσέχει και τόσο, μιας και οι άνθρωποι τότε, μπορεί να μην ήταν τόσο "προχώ" όσο εμείς σήμερα για να προσέχουν το σεις και το σας, αλλά ήταν και πολύ περισσότερο αγνοί και όλα αυτά τα εκλάμβαναν καλοπροέραιτα...

Κάποιος μπορεί να μην τα προσέχει, εγώ όμως τα προσέχω και με ενοχλούν. Βασικά δεν με ενοχλούν απλά... μου χαλάνε τη διάθεση, γιατί αυτές οι ιδέες καταπίεσαν και ταλαιπώρησαν ένα σωρό ανθρώπους τα περασμένα χρόνια. Παρεμπιπτόντως δεν θεωρώ καθόλου τους παλιότερους αγνότερους και καλύτερους απ' τους σύγχρονους. Τρομάξαμε να απαλλαγούμε (όσο έχουμε απαλλαχθεί) απ' όλα αυτά. Δεν είμαστε πια το κοινό που θα γελάσει με την "κακομοίρα" τη σαραντάρα χήρα που θέλει να έχει ερωτική ζωή, ούτε που θα συγκινηθεί με τη 17χρονη που παρατάει το σχολείο για να κάνει οικογένεια.

Θυμάμαι εκείνη τη συγκινητική ταινία με τον Λογοθετίδη (Δεσποινίς Ετών 39) που δείχνει πόσο υπέφεραν κάποιοι άνθρωποι στην προσπάθειά τους να συμμορφωθούν με τα χρηστά ήθη της εποχής. Ο αδελφός δεν κατάφερε να παντρέψει την αδελφή του, με αποτέλεσμα να μείνουν και οι δύο χωρίς ταίρι, με συντροφιά ο ένας τον άλλον. Η ταινία μάς δείχνει πώς ζούσαν οι μοναχικοί άνθρωποι της εποχής και τι προβλήματα αντιμετώπιζαν. Και τελειώνει με μια πραγματικά θλιβερή σκηνή, με τα δυο αδέλφια αγκαλιασμένα, να έχουν αποδεχτεί τη σκληρή τους μοίρα. Αυτήν την ταινία την εκτιμώ. Έχει ένα μήνυμα, σου δείχνει να καταλάβεις πόσο τραγικό ήταν να είσαι "γεροντοκόρη" εκείνο τον καιρό και τι σήμαινε αυτό για σένα και την οικογένειά σου.

Δεν εκτιμώ καθόλου όμως εκείνο το ριμέικ της ταινίας, με τον Κωνσταντάρα, που πήρε το μήνυμα και το πέταξε στα σκουπίδια, με όλο αυτό το ανόητο χιούμορ και με ένα πιεσμένο χάπι εντ, όπου και τα δύο αδέλφια παντρεύονται και βρίσκουν την ευτυχία. :ανέκφραστος:

Τέλος πάντων, μην σας ζαλίζω άλλο. Έχω πολλά τέτοια παραδείγματα.

Βρίσκω εύστοχα αρκετά απ' τα σχόλια σ' αυτό το "Θάψε το Σενάριο"
I'm not normally a praying man, but if you're up there, please save me, Superman!
-Homer Simpson


Επιστροφή “Γενικά για το σινεμά”

Ποιος είναι συνδεμένος

Χρήστες που περιηγούνται σε αυτό το φόρουμ: Δεν υπάρχουν εγγραμένοι χρήστες και 1 επισκέπτες